VITAMINES Wat zijn vitamines? Vitamines zijn organische stoffen die in het lichaam een aantal belangrijke functies vervullen. Zij zijn betrokken bij de stofwisseling van koolhydraten, vetten en eiwitten, de opbouw en het herstel van lichaamsweefsels, de aanmaak van bloedcellen, het onderhouden van afweermechanismen, de structuur van enzymen enz. Elke vitamine heeft een specifieke bio-chemische functie, maar daarnaast werken ze ook samen. In sommige gevallen is de onderlinge werking zelfs zo op elkaar afgestemd, dat een tekort van 1 vitamine ook de werkzaamheid van de andere vermindert. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de B-vitamines. Vandaar dat men wel spreekt van het "B-Complex". Onmisbaar Alle echte vitamines (er zijn n.l. ook een aantal stoffen, die niet door een ieder als vitamines worden erkend zoals b.v. B13, B15,B17), hebben met elkaar gemeen, dat ze onmisbaar zijn voor de levensfuncties. M.a.w. een bepaalde stof kan pas als vitamine worden aangemerkt, wanneer er ernstige afwijkingen optreden bij een tekort aan die stof. Deze afwijkingen zijn specifiek voor juist die vitamine: Scheurbuik bij vitamine C-gebrek, nachtblindheid bij vitamine A tekort en botontkalking bij vitamine D-deficientie. Toediening van de betreffende vitamine zal de gebreksverschijnselen in de regel na kortere of langere tijd doen verdwijnen. D.w.z. wanneer het gebrek niet te lang heeft geduurd. Want iedere vitamine deficientie voert na kortere of langere tijd tot onherstelbare schade en vroeger uiteindelijk tot de dood. Vitamines en hormonen In zekere zin vertonen vitamines in hun werking bepaalde overeenkomsten met hormonen. Ook deze "sturen" immers een aantal belangrijke processen in het organisme. Hormonen echter worden door het lichaam zelf gemaakt, terwijl vitamines van buitenaf moeten worden toegevoerd. Toch valt er niet altijd een scherpe grens te trekken. Verschillende vitamines kunnen immers ook door het organisme zelf vervaardigd worden. Vitamine D kan onder invloed van ultra-violet licht in de huid worden gemaakt, terwijl bacterien in de darm in staat zijn enige vitamine K en B12 te synthetiseren. Meestal is deze aanmaak echter niet voldoende, zodat bij deze stoffen toch van vitamine i.p.v. hormonen gesproken kan worden. Wat voor het ene levende wezen een vitamine is, kan voor een andere soort een hormoon zijn. Vitamine C. b.v. is voor mensen, apen en cavia's een vitamine. Verreweg de meeste dieren maken het ascorbinezuur zelf, voor hen is het dus een hormoon. Vitamine-spreiding Vitamines komen in wisselende hoeveelheden voor in natuurlijke voeding. Daarbij doet zich een zekere spreiding voor: Vitamine C bevindt zich in plantaardige producten (vooral bessen en citrus vruchten), vitamine B2 komt van nature rijkelijk voor in melk, terwijl vitamine A voornamelijk in visvetten en lever gevonden wordt. B12 komt, met uitzondering spirulina, uitsluitend voor in producten van dierlijke oorsprong. Door deze verscheidenheid is het belangrijk eenzijdige voeding te vermijden en veel afwisseling in het dagelijkse menu aan te brengen. Wat is nog natuurlijk? Hierboven werd de term "natuurlijke voeding" gebruikt. In onze moderne maatchappij met zijn gigantische voedingsindustrie, raakt die natuurlijke voeding steeds verder op de achtergrond. Door uitmaling van de tarwekorrel tot witmeel b.v. gaan veel kostbare vitamines en mineralen verloren, met alle schadelijke gevolgen van dien. Industriele bewerking van voedingsmiddelen is een van de oorzaken van de vaak niet onderkende vitamine-tekorten bij grote groepen van de bevolking. Vet en Water We onderscheiden twee groepen van vitamines: de in vet oplosbare en de in wateroplosbare. Tot de eerste groep behoren de vitamines A,D,E en K. Tot de tweede de B- en C-vitamines. In vet oplosbare vitamines Het feit dat de tot deze groep behorende vitamines oplosbaar zijn in vet, impliceert dat het lichaam er een voorraad van kan aanleggen. Dit is op zichzelf een voordeel: een tekort kan enige tijd overbrugd worden. Het nadeel is echter dat het lichaam er teveel van kan binnen krijgen. Dit geldt in het bijzonder voor de vitamines D en A en in veel minder mate voor E en K. Biotine Calcium Choline Chroom Foliumzuur Fosfor Kalium Magnesium natrium Niacine Vitamine-A-(Retinol) Vitamine-B1-(Thiamine) Vitamine-B12 Vitamine-B2 Vitamine-B5 Vitamine-B6 Vitamine-C Vitamine-D Vitamine-E Vitamine-K